Translate

Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2017

Συγχώρηση και Συγνώμη.Δυο σκαλοπάτια για τον ουρανό



Αν η αγάπη είναι ο τρόπος να βρούμε την μυστική πόρτα που οδηγεί στον ουρανό, η συγχώρηση παιδιά μου, είναι το κλειδί που ανοίγει αυτήν την πόρτα.
Με την συγχώρηση ,εξασκούμαστε στην αγάπη.
Κανείς δεν βρήκε ποτέ τον δρόμο προς τον Παράδεισο, και κανείς φυσικά δεν μπήκε ποτέ στον Παράδεισο, αν δεν είχε καταφέρει πρώτα στην ζωή του, να μάθει να συγχωρεί.
Όταν κάποιος μας κάνει κάποιο κακό, στην ουσία, μας μεταφέρει στο κομβικό εκείνο σημείο, όπου θα πρέπει να δώσουμε εξετάσεις στον Θεό, για την ποιοτική εξέλιξη της ψυχής μας έως εκείνο το σημείο.
Τότε είναι που θα δοκιμαστούμε σε όλα που έως τότε έχουμε αναπτύξει επάνω μας. Την αγάπη μας προς τους ανθρώπους, την καλοσύνη μας, την σοφία μας, το αν έχουμε καταλάβει ή όχι, όλα αυτά που έχουμε διαβάσει στα ιερά μας βιβλία, και με καμάρι τα μεταφέρουμε στις συζητήσεις μας, την υπομονή μας, και γενικά όλες μας τις αξίες.
Όταν κάποιος μας βλάψει, χτυπάνε οι δείκτες των αξιών μας ,και βλέπουμε στις αντιδράσεις μας , την πραγματική μας εικόνα.
Όχι αυτήν την εικόνα που δείχνουμε στην καθημερινότητα μας στους άλλους, ούτε την εικόνα που εμείς πιστεύουμε για τον εαυτό μας ,ότι έχουμε.
Αυτά όλα χάνονται ,μόλις κάποιος μας πειράξει και βγαίνει στην επιφάνεια αυτό που πραγματικά είμαστε. Η αληθινή μας εικόνα ,που παρουσιάζει την πνευματική μας κατάσταση, που έχουμε αναπτύξει έως εκείνη την στιγμή.
Όποτε αναφέρομαι στο θέμα αυτό, πάντα παίρνω ερωτήσεις ,όπως, μα πως είναι δυνατόν να συγχωρήσω παππούλη μου κάποιον που έκανε κακό σε εμένα, στην οικογένεια μου, στην δουλειά μου, στην ίδια μου την ζωή;
Και η απάντηση μου, πάντα η ίδια. Εύκολα παιδί μου. Πολύ εύκολα.
Εξ΄ άλλου να συγχωρήσετε σας ζητώ, δεν σας ζητώ να του παραδώσετε και τα υπάρχοντά σας. Ας ξεκινήσουμε πρώτα από αυτό, και βλέπουμε κάποια άλλη στιγμή, για το τι πρέπει να κάνει κάποιος τα υπάρχοντα του, αν πραγματικά τον ενδιαφέρει να ζήσει την αιώνια ζωή κοντά στον Κ.Η. Ιησού Χριστό.
Να συγχωρήσετε για να καθαρίσετε την δική σας ψυχή πρώτα, από τον βάσανο του θυμού και της κακίας, που κυριαρχεί μέσα σας για αυτόν τον άνθρωπο, και κάνει το μυαλό σας συνεχώς να υποφέρει και να δηλητηριάζει τις σκέψεις σας.
Αυτός ο θυμός και η κακία παιδιά μου, βλάπτει περισσότερο, εμάς που δεν συγχωρούμε τελικά, παρά αυτόν που μας έβλαψε.
Και αυτό που συνήθως ακουγόμαστε να λέμε, για κάποιον που μας έκανε κακό, εγώ τον συγχωρώ , ας τον τιμωρήσει ο Θεός….. αν το καλοσκεφτούμε ,είναι για γέλια σαν το δούμε σε όλη του την διάσταση.
Τον συγχωρούμε, και τον στέλνουμε στον Θεό ελπίζοντας κατά βάθος να τον τιμωρήσει;
Τι είδος συγχώρεση είναι αυτή;
Λέμε ότι τον συγχωρούμε για να νοιώσουμε καλοί Χριστιανοί, αλλά με ανακούφιση τον στέλνουμε για τιμωρία στον Θεό. Και έχουμε ήσυχη την συνείδηση μας ότι συγχωρέσαμε.
 Κάποτε ο Απόστολος Πέτρος έχοντας υπόψη του τον εβραϊκό νόμο, που  έλεγε πρέπει να συγχωρούμε μέχρι τρείς φορές, θέλοντας να φανεί γενναιόδωρος, ρωτά τον Χριστό αν είναι αρκετές, να συγχωρούμε μέχρι επτά φόρες.
Ο Χριστός του απαντά, ότι όχι επτά ,αλλά εβδομήντα φορές επτά, εννοώντας το άπειρο και παντοτινό. Το μέτρο που πρέπει να συγχωρούμε, δεν είναι η ανθρώπινη θέλησή μας και οι νόμοι, αλλά ο ίδιος ο Θεός που συγχωρεί τον καθένα μας όσες φορές και αν έφταιξε, φτάνει να έχει μετανοήσει και να του το ζητήσει ειλικρινά.

Ο ίδιος ο Θεός που και εμείς έχουμε ζητήσει συγχώρεση από αυτόν, άπειρες φορές , και θα ζητήσουμε και άπειρες άλλες στην διάρκεια της ζωής μας, καθώς κατά περίεργο τρόπο ,για τον εαυτό μας αισθανόμαστε , ότι έχουμε το δικαίωμα να ζητάμε συγνώμη και συγχώρηση από τον Θεό συνέχεια.
Θα επαναλάβω στο σημείο αυτό όμως παιδιά μου ,αυτό που είπα λίγο πριν. Και έχω τον λόγο μου, που το κάνω.
Το μέτρο που πρέπει να συγχωρούμε, δεν είναι η ανθρώπινη θέλησή μας και οι νόμοι, αλλά ο ίδιος ο Θεός που συγχωρεί τον καθένα μας όσες φορές και αν έφταιξε, φτάνει να έχει μετανοήσει και να του το ζητήσει ειλικρινά.
Δεν είναι η ανθρώπινη θέληση μας και οι νόμοι, αλλά ο ίδιος ο Θεός, φτάνει………………, φτάνει να έχουμε μετανοήσει ,και να του το έχουμε ζητήσει ειλικρινά.
Εδώ είναι και το μυστικό, της σημερινής ομιλίας.
Ένα πάρα πολύ λεπτό σημείο, που θα πρέπει να προσέξουμε.
Όση ώρα μιλάω ,κάποιοι από εσάς που με ακούτε, σκέπτεστε τα εξής.
Μα αν ήταν έτσι πατέρα Ιωάννη, για να είμαστε σωστοί με τον Θεό, θα έπρεπε να καταργηθούν τα δικαστήρια, να μην υπάρχουν νόμοι, ούτε δικαστές, ούτε αστυνομία, ούτε κράτος δικαίου γενικά.
Αν μπορούσαμε να διαμορφώσουμε έναν τέτοιο κόσμο, οι μισοί θα ήταν θύματα και οι άλλοι μισοί θύτες.
Όταν όποιος μας έκανε κακό ,θα πρέπει να τον συγχωρούμε, τότε προκειμένου να πάμε στον Παράδεισο, θα πρέπει να είμαστε εμείς τα πρόβατα για να τρώνε οι λύκοι.
Ο κάθε ένας θα μπορούσε να μας εξαπατήσει, να μας κλέψει, να μας προκαλέσει σωματικές και ψυχικές βλάβες ,και να γελάει μετά με την αφέλεια μας ,αφού θα τον συγχωρούμε.
Όχι παιδιά μου. Δεν είναι έτσι. Θυμηθείτε μια μικρή φράση που είπα πριν.….. ο Θεός πάντα μας συγχωρεί, φτάνει να έχουμε μετανοήσει και να του το έχουμε ζητήσει ειλικρινά.
Εδώ είναι όλη η σημασία της ομιλίας.
Οι κάτοικοι στα Σόδομα και τα Γόμορρα, δεν ζήτησαν συγχώρεση από τον Θεό. Δεν μετανόησαν για τις αμαρτίες τους. Τιμωρήθηκαν.
Πώς να συγχωρήσεις κάποιον που δεν θέλει συγχώρεση και δεν έχει μετανοήσει για το κακό που σου έκανε; Με το ζόρι;
Ακόμα και οι νόμοι των ανθρώπων, λαμβάνουν υπ΄οψιν τους στα δικαστήρια, την ειλικρινή μεταμέλεια κάποιου που έσφαλε, αλλά κατάλαβε το λάθος του, και ζητά συγχώρεση, και του επιβάλουν ελαφρότερη ποινή η και τον απαλλάσσουν σε κάποιες ελαφρές περιπτώσεις.
Πώς να συγχωρήσει ο Θεός τις αμαρτίες κάποιου ανθρώπου, αν δεν πάει ο άνθρωπος αυτός να εξομολογηθεί ,μετανοώντας με συντριβή καρδίας, και να ζητήσει συγχώρεση;
Όταν κάποιος σας εξαπάτησε, και όχι μόνο δεν ζητά συγνώμη, αλλά προσπαθεί να σας κάνει και μεγαλύτερο κακό, τότε πως θα τον συγχωρήσετε;
Πρέπει να τον συγχωρήσετε;
Ένα πάρα πολύ λεπτό σημείο αυτό, και θα πρέπει να είμαι πολύ προσεκτικός για την προσέγγιση μου.
Ο Χριστός στην Κυριακή προσευχή ,τοποθετεί μεταξύ των σημαντικών αιτήσεων προς τον Πατέρα και την προϋπόθεση συγχωρήσεως των άλλων: «και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών».
Αυτή η συγχώρηση των οφειλών των άλλων αποτελεί προϋπόθεση, έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την κοινωνία μας με τον Θεό Πάτερα.
Μέσα από τη σοφή διδασκαλία των πατέρων της ερήμου, διαβάζουμε ένα περιστατικό στο οποίο φαίνεται ,το πώς οι πατέρες της ερήμου δίδασκαν τη συγχωρητικότητα.
Κάποιος χριστιανός πήγε να συμβουλευθεί τον Άββα Σιλουανό. «Έχω ένα θανάσιμο εχθρό, πάτερ», του εξομολογήθηκε. «Τα κακά που μου έχει προξενήσει αυτός ο άνθρωπος είναι αναρίθμητα. Προ καιρού κέρδισε με απάτη ένα μεγάλο κομμάτι από το χωράφι μου. Με συκοφαντεί όπου βρεθεί, κακολογεί κι εμένα και την οικογένειά μου. Μου έχει κάνει το βίο αβίωτο. Τώρα τελευταία μάλιστα επιβουλεύεται και την ζωή μου. Πριν λίγες ημέρες έμαθα πως αποπειράθηκε να με δηλητηριάσει.
Δεν παίρνει άλλο λοιπόν. Είμαι αποφασισμένος να τον παραδώσω στη δικαιοσύνη». «Κάνε όπως θέλεις», του είπε με αδιαφορία ο Άββας Σιλουανός. «Δεν νομίζεις, πάτερ, πως όταν τιμωρηθεί και μάλιστα αυστηρά, όπως του πρέπει, θα σωθεί η ψυχή του;», ρώτησε ο άνθρωπος, που τώρα άρχισε να ενδιαφέρεται και για την ψυχική ωφέλεια του εχθρού του.
«Κάνε ό,τι σε αναπαύει», εξακολουθούσε να λέγει με το ίδιο ύφος ο Όσιος. «Πηγαίνω, λοιπόν στον δικαστή κατ’ ευθείαν», είπε ο χριστιανός και σηκώθηκε να φύγει. «Μη βιάζεσαι τόσο», του είπε με ηρεμία ο Όσιος.
«Ας προσευχηθούμε πρώτα να κατευοδώσει ο Θεός την πράξη σου». Άρχισε με το «Πάτερ ημών». «Και μη αφίης ημίν τα οφειλήματα ημών, ως ουδέ ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών», ακούστηκε να λέγει μεγαλοφώνως ο Όσιος, σαν έφτασε σ’ αυτό το στίχο.
«Λάθος», Αββά, «δεν λέγει έτσι η Κυριακή Προσευχή», έσπευσε να διορθώσει ο χριστιανός. «Έτσι όμως είναι», αποκρίθηκε μ’ όλη του την απάθεια ο Γέρων. «Αφού αποφάσισες να παραδώσεις τον αδελφό σου στο δικαστή, ο Σιλουανός δεν κάνει άλλη προσευχή για σένα»
Πώς τώρα εγώ ,να σας συμβουλεύσω για το τι είναι καλό να κάνετε σε μια τέτοια περίπτωση, και να είμαι σίγουρος ότι δεν σας συμβούλεψα λάθος;
Αν ακολουθήσουμε κατά γράμμα τα λόγια του Κ.Η. Ιησού Χριστού θα πρέπει να συγχωρούμε πάντοτε και στο άπειρο, και  το παράδειγμα του Αγίου Σιλουανού, μας θέλει όχι μόνο να συγχωρούμε κάποιον που μας έκανε κακό, αλλά να μην τον στέλνουμε και στην δικαιοσύνη .
Το δίλλημα είναι τραγικό για τα δεδομένα της σημερινής κοινωνίας ,όπως έχει διαμορφωθεί.
Πριν αρχίσω να γράφω το οτιδήποτε ,ζητάω πάντοτε φώτιση από τον Θεό, να σας πω αυτά που ο ίδιος θέλει, και θεωρεί χρήσιμα για εσάς.
Έτσι έκανα και σήμερα. Και η φωνή που μου μιλάει μέσα μου, μου λέει ότι…… άσχετα με το αν κάποιος που μας έβλαψε, μας ζήτησε συγνώμη η όχι, εμείς πρέπει μέσα μας να απαλλαγούμε από τον θυμό που μας προκάλεσε και όλες τις άσχημες σκέψεις που κάνουμε για αυτόν.
Γιατί αυτή η κατάσταση τρώει την ψυχή μας ,και την απομακρύνει από το μονοπάτι που οδηγεί στο Φως.
Στην ουσία τελικά, ναι, με αυτήν την έννοια και το σκεπτικό, πρέπει να συγχωρούμε.
Όταν λέω να συγχωρούμε δεν εννοώ απαραίτητα, κάποιον που μας έκανε κακό, να τον επαναφέρουμε στην ζωή μας, στην καθημερινότητα μας ,και να του δώσουμε πάλι τον ρόλο πού είχε πρώτα. Όχι.
Εννοώ ότι πρέπει να τον συγχωρήσουμε , απαλλάσσοντας την ψυχή μας από το βάρος του κακού που μας έκανε. Τώρα ,ανάλογα με το δέσιμο ή την συγγένεια  που έχουμε, με κάποιον που μας έκανε κακό, και ανάλογα φυσικά και με το μέγεθος του κακού που μας προξένησε, υπάρχει περίπτωση κάποιοι να θέλουν να του δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία, και να τον ξαναβάλουν στην ζωή τους.
Αυτό όμως είναι καθαρά δική τους επιλογή.
Δεν ξέρω αν πρέπει να το ονομάσουμε αυτό συγχώρεση ή αυτοπροστασία της ψυχής μας, αλλά όπως και να το ονομάσουμε, πρέπει να το βγάλουμε από μέσα μας για να ηρεμήσουμε .
Πρέπει να ισορροπήσουμε πάλι. Και αυτό θα γίνει μόνο αν καταφέρουμε να βγάλουμε από μέσα μας, την αρνητική ενέργεια που μας προκαλεί ο θυμός, για κάποιον που μας έβλαψε ,ή ακόμα χειρότερα η διάθεση να τον εκδικηθούμε.
Και με την δικαιοσύνη; Πως μπορούμε να μην στέλνουμε στα δικαστήρια κάποιον που πρέπει να τιμωρηθεί για τις πράξεις του;
Πως θα διαμορφωνόταν η κοινωνία σήμερα,αν υιοθετούσαμε κατά γράμμα την στάση και τις προτροπές του Άγιου Σιλουανού; .
Ο Αγιος Σιλουανός παιδιά μου, μίλαγε για τον ιδανικό κόσμο του Θεού. Αυτόν που θα έπρεπε να ζούμε, σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Χριστού. Για να λειτουργήσει όμως ο κόσμος αυτός, πρέπει να τον αποδεχτούν όλοι, και όλοι να συμμετέχουν με τις ίδιες προθέσεις.
Είναι ,ας πούμε κάτι σαν την κάρτα του πολίτη που μας απασχολεί, αυτόν τον καιρό. Το απόλυτο φακέλωμα ,το χάραγμα, η στέρηση του δικαιώματος καθενός από εμάς να είναι ελεύθερος. Όταν οι μισοί από εμάς δεν την πάρουν, το όλο εγχείρημα θα αποτύχει.
Έτσι και με τον ιδανικό κόσμο που μας δίδαξε ο Χριστός. Αν δεν τον αποδεχτούν όλοι, όπως δεν τον έχουν αποδεχτεί, τότε ο κόσμος αυτός δεν θα υπάρξει  ποτέ. Όπως και δεν υπάρχει. Τουλάχιστον εδώ στην Γή.
Γιατί στον Ουρανό υπάρχει αυτός ο κόσμος . Και τον λένε Παράδεισο.
Εδώ στην γη η κοινωνία έχει βρει τις δικές της απαντήσεις, για να ξεπερνά τις αντιφάσεις και τις αντιθέσεις ,που καθημερινά αντιμετωπίζει ό κόσμος των ανθρώπων , σε σχέση με τον ιδανικό κόσμο του Θεού.
Τα λόγια του Θεού και οι διδασκαλίες του Χριστού μας, έρχονται  καθημερινά σε σύγκρουση με την ουτοπία της ζωής.
Ου φονεύσεις διδάσκουμε εμείς οι ιερείς, από τις δέκα εντολές.
Ου φονεύσεις. Κι όμως σε περίπτωση πολέμου οι ιερείς τρέχουν πρώτοι να εμψυχώσουν τους στρατιώτες, για να πάνε να σκοτώσουν.
Η ουτοπία της ζωής, που ανέφερα προηγουμένως. Η αντίφαση και η αντίθεση της ζωής που είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε, από την ζωή που σχεδίαζε για εμάς ο Δημιουργός μας.
Κι αυτό γιατί δεν συμμετέχουν όλοι ,για να δημιουργηθεί αυτός ο υπέροχος κόσμος του Θεού στην γη.
Το ίδιο λοιπόν και με τα θέματα της δικαιοσύνης. Ο Άγιος Σιλουανός, μας διδάσκει πως πρέπει να λειτουργούμε στον κόσμο του Θεού, αλλά εμείς ζούμε στον κόσμο που έφτιαξε ο άνθρωπος, και στον οποίο κόσμο, δεν συμμετέχουν όλοι με την ίδια προσέγγιση.
Οπότε όπως με τον πόλεμο, το ου φονεύσεις πάει περίπατο και μπαίνει σε δεύτερη σκέψη ,κυριαρχώντας η προτροπή σκότωσε όσους ποιο πολλούς μπορείς, έτσι και με τα δικαστήρια είναι δύσκολο στην σημερινή εποχή  να μην υπάρχει η τιμωρία των ενόχων, αφού δεν συμμετέχουμε όλοι μας με τους ίδιους όρους .
Άλλο όμως η τιμωρία ,που έχει αναλάβει να την αποδίδει  η κοινωνία και άλλο η συγχώρεση στην οποία αναφέρομαι.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να θυμηθώ τα λόγια του Κ.Η. Ιησού Χριστού, και να σας συμβουλέψω τελικά……… ναι παιδιά μου, πρέπει να συγχωρούμε. Με την έννοια αν θέλετε , να μην κρατάμε κακία μέσα μας.
Βέβαια μυαλό έχουμε, το να συγχωρούμε κάποιον ,δεν σημαίνει να εξακολουθούμε να έχουμε κατεβασμένες τις άμυνες μας ,απέναντί του στο μέλλον.
Μας έβλαψε μια φορά, το ποιο πιθανόν είναι να δοκιμάσει να μας βλάψει πάλι. Καθαρίζουμε μεν μέσα μας όλα τα αρνητικά συναισθήματα που μας προκάλεσε η πράξη του, με προσευχή, ισορροπούμε ,γαληνεύουμε, αλλά πρέπει να είμαστε πλέον σε επιφυλακή απέναντι του, για να μην του επιτρέψουμε να μας βλάψει ξανά.
Παθαίνουμε και μαθαίνουμε.
Συγχώρα και προχώρα λοιπόν. Προχώρα προς τον ουρανό.
Γιατί η συγχώρεση τελικά είναι ψυχωφελής.
Ωφελεί πρώτα εμάς παιδιά μου, και κατόπιν αυτόν που συγχωρούμε.
Όταν κάποιος που μας έχει βλάψει, υπό το βάρος των τύψεων που έχει, μας ζητά συγνώμη, θα πρέπει με μεγάλη ΧΑΡΑ να τον συγχωρούμε.
Μάλιστα. Με μεγάλη ΧΑΡΑ.
Γιατί ενώ αυτός νομίζει ότι ωφελείτε από την συγνώμη μας ,και γαληνεύει η ψυχή του από το βάρος του κακού που μας δημιούργησε, στην πραγματικότητα η δική μας ψυχή είναι αυτή που περισσότερο θα ωφεληθεί.
Όσο καιρό δεν ζήταγε συγνώμη ή και από μόνοι μας δεν τον συγχωρούσαμε, μέσα μας έβραζαν σε ένα καζάνι ,οι μαύρες μας σκέψεις και ο θυμός για αυτόν. Πράγμα που δηλητηρίαζε τον ψυχικό μας κόσμο. Και μια θυμωμένη ψυχή παιδιά μου, είναι παιχνιδάκι στα χέρια του πονηρού ,που μπορεί να την κατευθύνει σε κάθε αποτρόπαια πράξη.
Αν όμως τον συγχωρήσουμε, καθαρίζουμε την ψυχή μας από αυτήν την κατάσταση ,και απαλαγόμαστε από τις παγίδες που την απειλούν.
Και όχι μόνο αυτό. Αλλά δείχνουμε στον Θεό την μεγαλοψυχία , και την καλοσύνη μας. Και βάζουμε παρακαταθήκη στην κρίση του, την ποιότητα της δικής μας ψυχής. 
Για εκείνη την φορά που θα χρειαστεί να ζητήσουμε εμείς, συγνώμη από τον Θεό για κάτι  άσχημο που θα έχουμε πράξει.
Να έχουμε και εμείς το δικαίωμα να ζητήσουμε αλλά και να λάβουμε συγχώρεση. Γιατί όταν δεν συγχωρούμε εμείς, με ποιο θράσος θα ζητήσουμε εμείς συγχώρηση ;
Ειδικά όταν κάποιος που έχει εξομολογηθεί και πρόκειται να κοινωνήσει ,μας ζητά να τον συγχωρέσουμε και εμείς ,για κάτι που μας έχει κάνει, δεν έχουμε το δικαίωμα να του αρνηθούμε.
Τον έχει συγχωρήσει ο Θεός κατά την εξομολόγηση που έκανε, εμείς δεν θα τον συγχωρέσουμε;
Όπως και να έχει, το να συγχωρούμε είναι ποιοτική τροφή της ψυχής μας ,αφού χρειάζεται άσκηση για να μπορούμε να το κάνουμε σωστά.
Και κάτι άλλο σχετικό.
Και εμείς παιδιά μου,…… εκτός από το να συγχωρούμε τους άλλους μας αδελφούς, πρέπει να μάθουμε και να εξασκηθούμε ,στο να ζητάμε και εμείς συγνώμη.
Είναι η ταπείνωση που πρέπει να επιδεικνύουμε στην καθημερινότητα της ζωής μας, και ο πόλεμος κατά του εγωισμού μας, ο οποίος δεν μας αφήνει να παραδεχτούμε τα λάθη μας ,και να ταπεινωθούμε σε αυτόν που βλάψαμε, ζητώντας του να μας συγχωρέσει.
Ο εγωισμός μας δεν μας επιτρέπει ,να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.
Δεν φτάνει λοιπόν να συγχωρούμε. Πρέπει και είναι σημαντικότερο, να μάθουμε και εμείς να ζητούμε συγνώμη. Ένας άνθρωπος που δεν παραδέχεται τα λάθη του δεν υπάρχει περίπτωση ,να γίνει κάποτε καλύτερος , από αυτό που είναι σήμερα.
Η συγνώμη όμως αδέλφια μου ,έχει αξία για τον Θεό ή ακόμα και στους ανθρώπους, όταν την ζητάμε στον σωστό χρόνο.
Κάποιος που έκανε κάποια  αμαρτία απέναντι στον Θεό ή έβλαψε κάποιον άνθρωπο, καλό είναι αν πρόκειται να ζητήσει συγνώμη, να το κάνει πριν τον βρουν οι τιμωρίες και τα βάσανα που θα συνοδέψουν το κακό που έκανε.  Μόνο τότε μπορεί να το εκλάβει ο Θεός ,αλλά και οι άνθρωποι σαν συγνώμη.
Κάθισε αυτός που έκανε το κακό, τα έβαλε κάτω, είδε και  ένοιωσε το λάθος του, και επειδή έχει κάποια ποιότητα η ψυχή του τελικά, μετανόησε ειλικρινά, θέλει να επανορθώσει και ζητά συγνώμη.
Αν δεν το κάνει αυτό, θα έρθει η τιμωρία.!!!!!!!! 
Πιστέψτε με, πάντοτε έρχεται.
Και όταν οι τιμωρίες θα αρχίσουν να τον βασανίζουν και να υποφέρει , πάει και ζητάει συγνώμη από τον Θεό ή από τους ανθρώπους, τότε παιδιά μου η συγνώμη αυτή δεν έχει και μεγάλη αξία.!!!!!!
Βλέπετε δεν ζήτησε συγνώμη επειδή κατάλαβε το λάθος του, και θέλει να επανορθώσει, αλλά ζήτησε συγνώμη για να σταματήσει η τιμωρία του!!!!!!!!!
 Στην πραγματικότητα δεν ζήτησε συγνώμη ποτέ , ζήτησε έλεος.!!!!!
Τελειώνοντας αδέλφια μου την σημερινή ομιλία, θα ήθελα να κλείσω με μια ερώτηση προς όλους μας.
Όταν δεν συγχωρούμε  τους άλλους και τους κρατάμε πάντα ένοχους ,και καταδικασμένους στην συνείδηση μας χωρίς αγάπη και σοφία, ας σκεφτούμε ότι…...
Αυτήν την αγάπη ,την σοφία και την συγχώρεση που στερούμε από τους άλλους τώρα, θα είναι η ίδια αγάπη, η ίδια σοφία, και η ίδια συγχώρεση, που θα ζητήσουμε κάποτε όταν κριθούμε και εμείς ,από τον υπέρτατο Κριτή.
Και η ερώτηση μου προς όλους μας παιδιά  μου είναι….
ΟΤΑΝ ΕΜΕΙΣ ΔΕΝ ΣΥΓΧΩΡΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ…….
ΓΙΑΤΙ ΓΙΑ ΕΜΑΣ Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΣΥΓΧΩΡΕΣΕΙ;
Να είστε ευλογημένοι παιδιά μου και υγιείς.

Πάτερ Φανούριος